Paaseiland (Rapa Nui) is een van de meest mysterieuze plaatsen ter wereld – voornamelijk vanwege de Moai-stenen beelden. Tot op de dag van vandaag zijn er veel hypotheses over hoe ze zijn verschenen op een van de meest geïsoleerde plaatsen ter wereld. Ontdek samen met ons de geheimen van Rapa Nui.
Paaseiland – waar ligt het?
Paaseiland heeft een oppervlakte van 163 vierkante kilometer en is bedekt met vulkanen en bergen. Het is een van de meest geïsoleerde plekken op aarde – het ligt bijna 4000 km van het dichtstbijzijnde vasteland, de westkust van Chili, en 2000 km van het dichtstbijzijnde eiland, Pitcairn! Het ligt in het midden van de Stille Oceaan, dus als we naar dit mysterieuze land willen, kunnen we ofwel een wekenlange zeereis maken of vliegen – er zijn geen rechtstreekse vluchten vanuit Polen, maar het is mogelijk om gebruik te maken van verbindingen met een overstap in een groter Europees land of in Zuid-Amerika.
Paaseiland – algemene informatie
Het eiland ziet eruit als een driehoek, met slapende vulkaankraters op het oppervlak. De hoogste top is Terevaka, 507 meter boven zeeniveau, in het noordelijke deel van Rapu Nui. Het klimaat van het eiland is stabiel – het gemiddelde temperatuurverschil tussen zomer en winter is ongeveer 5 graden. De warmste maanden zijn januari en februari, wanneer het in Europa winter is. Hier is de gemiddelde temperatuur 23 graden. De koudste maanden daarentegen zijn de maanden die hier de zomer vormen – dat wil zeggen juli en augustus, hoewel de temperatuur hier meestal niet onder de 18 graden komt. De maanden met de meeste regen op Paaseiland zijn april en mei. Het eiland heeft ongeveer 8.000 inwoners en hun belangrijkste bron van inkomsten is het toerisme – vanwege de legende en de beroemde beelden die op het eiland te vinden zijn, is Paaseiland populair bij toeristen. De inheemse bevolking leeft ook van landbouw, visserij en handwerk. Omdat Rapu Nui niet geïndustrialiseerd is, zijn de inwoners afhankelijk van voorraden van buiten het eiland.
De officiële taal hier is Spaans.
Geheimen van Paaseiland – het Moai-beeld
Dit punt in het artikel is zeker waar de meeste mensen op wachten, dus laten we het mysterie van de Moai-beelden op Paaseiland niet uitstellen. Er zijn er maar liefst 887 en ze staan verspreid over verschillende delen van het eiland en zijn ingedeeld in verschillende groepen. Ze zijn heilig voor de inboorlingen – dus ze vernietigen is absoluut verboden. De figuren stellen het silhouet van een mens voor en hoewel ze dezelfde figuur lijken te tonen met een groot hoofd en torso met de armen naar beneden, verschillen ze in werkelijkheid in grootte en hoogte. Opvallend zijn ook de lange oren, die volgens sommige theorieën zouden duiden op de oorspronkelijke bewoners van de stam die het eiland bewoonde. De meeste standbeelden staan met hun rug naar de oceaan gericht – behalve de Ahu akiwi groep, die zeven standbeelden bevat die de ‘Zeven Ontdekkingsreizigers’ worden genoemd. Zij kijken met hun gezicht naar de oceaan. Sommige van de stenen standbeelden zijn in hun geheel te zien, terwijl andere alleen tot op hoofdhoogte te zien zijn – er zijn er ook die een stenen hoofdtooi hebben die ‘pukao’ wordt genoemd. Een ander mysterie dat met de beelden verbonden is, is de vraag waarom ze hier zijn. Er wordt aangenomen dat het standbeelden zijn van overleden leden van de langoorklasse, maar volgens sommige bronnen waren de standbeelden bedoeld om de krachten van het universum vast te leggen nadat koning Hotu Matua het eiland had verlaten. Andere theorieën beweren dat de komst van een buitenaardse ruimtebeschaving achter de beelden zit. Een interessant mysterie is het feit dat sommige standbeelden in een steengroeve zijn achtergelaten – alsof ze abrupt en onverwacht zijn achtergelaten, wat zou duiden op het plotselinge verdwijnen van de beschaving die het eiland bewoonde. De belangrijkste monumenten van het eiland zijn: Ahu Akivi, Tongariki, Rano Raraku Vulkaan (waar Moai werden geproduceerd), Hanga Te’e, Akahanga, Anakena, Puna Pau (waar rode stenen Moai hoeden werden geproduceerd) en Tahai.
Stenen beelden van Paaseiland
Laten we eens kijken naar het vakmanschap van de Moai-beelden zelf. Het zijn massieve megalieten die honderden jaren voor de inheemse bewoners van het eiland werden gemaakt van vulkanisch gesteente! Het grootste beeld, Paro, was 10 meter hoog en woog meer dan 75 ton. Bijna alle beelden werden uit vulkanisch gesteente gehouwen in de Rano Ruraku-groeve – waar er nu maar liefst 394 van zijn. Ze werden gehouwen uit vulkanisch tufsteen, dat gemakkelijk te bewerken is – ze gebruikten stenen gereedschap – toki. De stenen beelden die we op Rapu Nui kunnen bewonderen worden meestal zo’n 4 meter hoog en wegen 14 ton. Hoe ze naar zulke verschillende gebieden van het eiland werden vervoerd, blijft een groot mysterie. Het is ook onduidelijk waarom de beelden zijn gemaakt – wetenschappers beweren echter dat ze zijn gemaakt ter ere van voorouders, plena-opperhoofden en andere belangrijke figuren in de samenleving. Sommige Moai staan op een rechthoekig stenen podium, een ahu genoemd, en dit diende als graf van de persoon die herdacht werd. In totaal zijn er 313 ahu’s gevonden op het eiland, waarvan er 125 als stenen kolossen overeind staan. De grootste hiervan is de 220 meter lange Ahu Tongariki, waarop maar liefst 15 moai staan. Hoewel de beelden oppervlakkig gezien veel op elkaar lijken, heeft elk beeld individuele kenmerken en eigenschappen die de persoon ter ere van wie het beeld is gemaakt moesten weerspiegelen. Onderzoekers die Paaseiland bestudeerden, suggereren dat de beelden werden gemaakt door een specifieke groep inwoners en dat andere leden van de gemeenschap de beelden kochten door ervoor te betalen met allerlei goederen zoals dieren, fruit, matten en gereedschap. De prijs van een beeld hing af van de grootte. Gezien de moeite die het kostte om de afgewerkte beelden te verplaatsen, is het misschien een verrassing dat de ogen van de beelden pas op hun rustplaats werden uitgehouwen. Sommige archeologen beweren dat de Moai de langorenclan vertegenwoordigden die de heersers van Paaseiland waren – en dus een bevoorrechte klasse. Zij versierden hun oren daarom met allerlei zware ornamenten, wat resulteerde in langwerpige oren. De korte oren waren de andere bewoners van het eiland – zij die beelden bouwden. Er wordt aangenomen dat een deel van Paaseiland werd gekoloniseerd door de Inca’s, terwijl het andere deel werd gekoloniseerd door de Polynesiërs. Een andere theorie suggereert dat de Rapu Nui afkomstig waren van de Marquesan archipel. En hoewel er geen bewijs is voor een reden voor het verdwijnen van de beschaving, zijn de meeste geleerden van mening dat er een oorlog uitbrak tussen de kastes, die een einde maakte aan de heerschappij van de langoren.
Geschiedenis van Paaseiland
Volgens historici kwamen de Polynesiërs tussen 800 en 1200 na Christus aan op Rapu Nui. Volgens de legenden was Hotu Matu de eerste die het eiland bereikte en zijn zus de tweede – hun doel was het eiland te koloniseren. Hotu Matu verdeelde de nieuwkomers in mata – of stammen. Aan de westkant van het eiland woonden de gemeenschappen met een hogere status, terwijl ze aan de oostkant leefden met een lagere status. De Ariki Mau-i.e. de titel van koning van het eiland behoorde heel lang toe aan één stam – dit was de stam die door Miru van de Hotu Matu familie werd gesticht. De eerste Europeaan die naar de Paaseilanden zeilde was Jacob Roggeveen – hij zeilde naar de kust in 1722 – op Paaszondag, vandaar de naam van het eiland. Zoals we al eerder zeiden, stortte door interne conflicten de Moai cultus in en kwam de tijd van Tangata Manu – de Vogelman -. Dit was een cultus die verbonden was met de god Make Make – de schepper en het opperwezen. De cultus duurde tot 1884, toen katholieke missionarissen op het eiland aankwamen. De cultus van de Vogelman wordt vertegenwoordigd door de overblijfselen die op het eiland te vinden zijn – rotstekeningen en de Orongo-tempel op de top van de vulkaan Rano Kau.
Attracties op Paaseiland
Hoewel de stenen beelden de belangrijkste reden zijn voor toeristen om Paaseiland te bezoeken, zijn er nog veel meer fascinerende attracties te vinden. Deze omvatten:
- Orongo – een tempel die ook een uitkijkpunt is, met uitzicht over de Oceaan. Het vele kilometers lange pad biedt een prachtig uitzicht, met aan het einde de rots Mata Ngaru die bedekt is met geogliefen.
- Puna Pau steengroeve – de plek waar het materiaal voor de pukao, of hoeden op de hoofden van de standbeelden, vandaan werd gehaald.
- Ahu Akivi platform – een heilige plek waar 7 vier meter hoge standbeelden werden opgericht.
- Rano Raraku – een steengroeve met 396 beelden.
- Ahu Tongariki – het grootste platform op het eiland met 15 moai die naar de zonsondergang kijken.
- Rapa Nui National Park – beslaat een gebied van 71,3 km2 – oftewel 46,3% van het eiland. Het werd opgericht in 1935 en in 1996 uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed. Het parkgebied is verdeeld in 7 secties: Rano Kau, Puna Pau, Rano Raraku, Anakena, Ahu Akivi, Noordkust (Costa Norte) en Hanga Roa (stedelijk gebied op Rapa Nui).
- Vulkaan Rano Kau – een uitgedoofde vulkaan die een met water gevulde krater is. Er is een meer waarin inheemse planten voorkomen. Het is de grootste slapende vulkaan op het eiland.
- Hanga Roa – de hoofdstad van het eiland. Hier bevindt zich de haven en wonen bijna alle inwoners van het eiland. De stad werd gesticht in 1888 – hier vind je restaurants, souvenirwinkels, heiligdommen van de Vogelmannen en accommodatie.
Fauna en flora van Paaseiland
Op het eiland groeien nu voornamelijk eucalyptus- en acaciabomen – deze zijn ongeveer 50 jaar geleden uit Chili overgebracht. Vroeger was er regenwoud op het eiland – wetenschappers speculeren dat de inboorlingen het hebben gekapt om boten en huizen te bouwen en Moai te vervoeren – wat vermoedelijk bodemuitputting en hongersnood heeft veroorzaakt. Er zijn ook studies die aantonen dat het verdwijnen van de bomen leidde tot een toename van de rattenpopulatie, die door zich te voeden met de zaden voorkwam dat de bomen zich verspreidden. Op Paaseiland zouden ook palmbomen voorkomen die lijken op kokospalmen, maar deze soort (Paschalococos disperta) is rond 1650 uitgestorven. Het eiland was ook de thuisbasis van ten minste zes endemische vogelsoorten, zoals papegaaien, reigers, plevieren, kaketoes en soorten zeevogels: stormvogels, fregatvogels en nautilussen. Volgens de onderzoekers zijn ze verdwenen door ontbossing en de jacht van de eilandbewoners.
Vakantie op Paaseiland
Als je erover denkt om naar Paaseiland te reizen, moet je op de hoogte zijn van enkele belangrijke toeristische tips. De meeste toeristen kiezen ervoor om Rapa Nui per vliegtuig te bereiken – er is een Mataveri International Airport in Hanga Roa. Vanuit Zuid-Amerika kun je Rapa Nui bereiken vanuit Santiago in Chili of Lima in Peru. Het eiland is ook bereikbaar per koopvaardijschip of jacht. Accommodatie op het eiland is niet goedkoop – toeristen worden als rijke mensen beschouwd omdat ze besloten hebben zo ver te reizen. Natuurlijk zijn er zowel dure als goedkopere hotels, pensions en toeristenhuizen in Hanga Roa. Tot de attracties van de hoofdstad zelf behoren traditionele dansshows in de straten van de stad. De beste manier om rond te reizen op Paaseiland is met de auto – het huren van een voertuig kost ongeveer 45.000 – 60.000 pesos per dag. Een scooter is de helft goedkoper, maar een fiets is een net zo goed alternatief – met een huurprijs van ongeveer 10.000 pesos per dag. Dit is een goed idee voor actievelingen, vooral omdat je niet overal met de auto kunt komen.
