De laatste tijd wordt er steeds meer gesproken over positief denken. De sociale media bombarderen ons zelfs met berichten over gelukkig en positief zijn, want waarom zou je je zorgen maken? Maar positief denken kan ook giftig zijn. Wanneer gebeurt dit? Kan positief ook negatief zijn? Welke berichten moeten we vermijden om niet giftig positief te zijn? Ontdek wat je moet weten.
Wat is toxische positiviteit?
Giftige positiviteit wordt gekenmerkt door het gevoel dat we positief moeten blijven, ongeacht de situatie waarin we ons bevinden. Deze houding leidt ertoe dat we moeilijke emoties volledig bevriezen en negeren, ten gunste van een overdreven en soms geforceerde glimlach die niet hetzelfde is als wat we echt voelen. We demoniseren moeilijke emoties en gebruiken slogans zoals:“vreugde is een keuze“,“heb gewoon een positieve instelling“,“alles komt goed“,“raap jezelf bij elkaar”,“mopper niet“,“klaag niet” etc. Op deze manier staan we onszelf niet toe om emoties zoals verdriet of boosheid te ervaren en zoeken we geforceerd naar een oplossing die ons gelukkig zal maken. Door negatieve emoties te onderdrukken, zijn we niet eerlijk tegenover onszelf – deze houding kan leiden tot mentale evenwichtsproblemen.
Gevolgen van geforceerd optimisme
Onaangename emoties maken deel uit van ons leven – door geen verdriet te ervaren, zullen we geluk niet waarderen. Het verdringen of ontkennen van onze eigen gevoelens leidt tot een verslaving aan schijnbaar hoogvibrerende emoties. Natuurlijk kunnen we op de een of andere manier geloven wat we onszelf vertellen – maar het is onmogelijk om emoties echt te onderdrukken. Onderdrukt kunnen ze leiden tot psychische stoornissen. Positiviteit op zich is niet slecht en het is goed om een positieve houding te hebben, maar we moeten onszelf wel toestaan om het hele scala aan emoties te voelen die op ons afkomen. Elke emotie is natuurlijk en noodzakelijk – door ze te omarmen voelen we ons beter over onszelf, terwijl we ons authentiek menselijk voelen en de situaties die op ons afkomen accepteren. Toxische positiviteit moedigt het verdringen van moeilijke emoties aan en versterkt in feite de kracht van deze gevoelens.
Toxische positiviteit – wat houdt het in de praktijk in?
Toxische positiviteit kan ook een heel negatief effect hebben op de andere persoon. Als we in een vriendschaps-, romantische of familierelatie zitten, is het normaal dat we elkaar soms in vertrouwen nemen over onze dilemma’s en steun zoeken. Als we een vriend vertellen dat onze partner ons heeft verlaten of dat we onze baan zijn kwijtgeraakt en als antwoord horen we: “denk positief”, “heb geen medelijden met jezelf”, “het overkomt veel mensen”, dan is dat best moeilijk voor ons. En het is nog moeilijker als we zoiets zeggen tegen een depressief of rouwend persoon. – Het is onmogelijk om een‘hoofd omhoog‘ te houden of omalleen maar te leven volgens‘positieve vibes‘. Bepaalde emoties moeten geaccepteerd en toegestaan worden. De laatste tijd zijn slogans over de overtuiging dat we in elke situatie positief moeten denken, ongeacht onze emotionele toestand, overal. Instagram, facebook, vlogs en blogs overvallen ons zelfs met dit soort slogans. Vrienden delen soortgelijke inhoud op sociale media, waardoor we beginnen te geloven dat onaangename emoties iets slechts zijn.
De sprong wagen – de effecten van giftige positiviteit
Omringd door positieve slogans beginnen we ons slecht te voelen over het voelen van onprettige emoties. Dit kan resulteren in een schuldgevoel omdat we boos of verdrietig zijn of zelfs een slechtere dag hebben. Het onderdrukken van emoties, of de schaamte die gepaard gaat met het voelen van dergelijke toestanden, is een gemakkelijke manier om gevoelens van verdriet of frustratie nog verder te bestendigen. Schuld- en schaamtegevoelens zijn enkele van de moeilijkere emoties die in ons versterkt kunnen worden als we niet gedwongen worden om wat ons dwarszit voor onze geliefden te verbergen. Door de alomtegenwoordige positieve slogans die anderen graag herhalen, beginnen we onze eigen emoties te bagatelliseren – en denken we dat er eigenlijk niets gebeurd is. Met een glimlach op ons gezicht proberen we om te gaan met de scheiding, maar de emoties in ons koken zelfs over. Het is een gevaarlijk spel dat ons ervan weerhoudt om onze gevoelens echt te uiten. Er is een dunne lijn tussen positieve steun en proberen anders naar je problemen te kijken, en giftige positiviteit.
Hoe troosten, steunen en adviseren we op een gezonde manier?
Hoe kun je een ander steunen met zijn problemen en hoe kun je tegelijkertijd je eigen gevoel van verdriet niet verergeren – wat ook een extreme ervaring voor ons kan worden, omdat we ook verslaafd kunnen raken aan negatieve emoties. Bovenal is er een moment waarop het goed is om deze emoties die in ons zitten los te laten. Er is verdriet en er is boosheid – maar als we ons realiseren dat we aandacht krijgen van anderen en medelijden wanneer ze ons in deze moeilijkere momenten zien, kunnen we misbruik gaan maken van de situatie en in de slachtofferrol stappen om ons te voeden met de aandacht van anderen. Dit is de richting die we niet op moeten gaan. Natuurlijke emoties zijn niet slecht, maar je moet leren wat een echte staat is en wat geforceerd begint te voelen. Als je iemand wilt steunen in een moeilijke tijd, kun je het beste naar hem of haar luisteren – zonder te oordelen, zonder te zoeken naar buzzwords die je kent van het internet over positief denken. Er gewoon zijn, naast hem staan is soms al genoeg steun. Sommige dingen vallen met de tijd op hun plaats, maar als de situatie echter heel moeilijk is en we niet weten hoe we onze naaste kunnen helpen, is het soms de moeite waard om een therapeut of psycholoog aan te bevelen die hen professionele zorg en advies kan geven.
We kunnen allemaal goede en slechte dagen hebben – het is normaal om mens te zijn en te reageren op wat we dagelijks meemaken. Laten we niet proberen om geforceerd te glimlachen als we van binnen echt lijden, laten we onze emoties op een natuurlijke manier laten stromen – zowel naar onszelf als naar anderen. Wat voor ons een triviaal probleem lijkt, kan voor iemand anders een belangrijke uitdaging zijn. Laten we niet lachen, laten we niet oordelen, laten we onszelf niet in een gevoel van schaamte plaatsen vanwege de emoties die iemand ervaart.
